Coraz częściej słyszy się o pełnej jawności i przejrzystości działań instytucji, rozporządzających publicznymi pieniędzmi. Postanowiłam sprawdzić, jak to działa w bliskiej mi, z racji zamieszkania, gminie Nieporęt.

Mieszkaniec gminy Nieporęt, który chciałby zgłosić uwagi czy propozycje dotyczące swojego sołectwa, już na wstępie napotyka na trudności. Odkrycie, jak nazywa się jego radny, nie jest problemem, schody pojawiają się, gdy nadgorliwiec postanawia skontaktować się ze swoim przedstawicielem w Radzie Gminy. I tak na piętnastu radnych tylko jeden podaje swój adres mailowy. Informację o pełnionych dyżurach podaje sześciu. Postanowiłam więc poprosić Przewodniczącego Rady Gminy o uaktualnienie informacji związanej z dyżurami oraz – w miarę możliwości – podanie kontaktów telefonicznych i mailowych do radnych. W odpowiedzi otrzymałam link do strony, gdzie dziewięciu radnych nie podaje miejsca i czasu swoich dyżurów oraz informację, że radni nie dysponują służbowymi numerami telefonów ani skrzynkami e-mail. Co ciekawe, problem służbowych numerów telefonów nie pojawia się w przypadku sołtysów – chociaż używają prywatnych telefonów, ich numery bez problemu znajdziemy w nieporęckim BIP-ie.

Pocieszyło mnie, że Przewodniczący ujawnił telefon i e-mail do Biura Rady Gminy, które to może umówić termin spotkania z naszym radnym lub nawet udostępnić jego numer telefonu. Danych tych nie znalazłam na urzędowych stronach, ale może nie szukałam zbyt gorliwie. Ostatnie zdanie sprawiło mi prawdziwą przyjemność: otóż dowiedziałam się, że spotkania radnych z mieszkańcami ustalane są na bieżąco, w miarę zgłaszanych potrzeb, a forma kontaktowania się została dostosowana do oczekiwań mieszkańców, przy pełnej akceptacji radnych. Akceptacji radnych się nie dziwię, w końcu po co odbierać telefony od przypadkowych osób, najczęściej poruszających jakieś drażliwe kwestie. Okazuje się jednak, że to mieszkańcy nie mają potrzeby kontaktowania się z radnymi mailowo, tak więc – sami jesteśmy sobie winni. Zaraz, zaraz, czy czasem Inicjatywa Nieporęckiego Forum Obywatelskiego INFO nie proponowała w maju 2012 r. upublicznienia kontaktów do radnych? Z ankiety, którą wówczas przeprowadziła fundacja w ramach akcji „Masz Głos, Masz Wybór” wynikało, iż 83% ankietowanych mieszkańców gminy chciałoby widzieć na stronie urzędu informację o radnych ze zdjęciem i krótkim życiorysem,  a 84% znaleźć dane kontaktowe, najczęściej numer telefonu (99%) lub adres e-mail (59%). Wyniki ankiety były udostępnione radnym, czyżby przeprowadzili własną ankietę oczekiwań mieszkańców?

Dla porównania zerknęłam na strony pobliskich gmin wiejskich, które mają taką samą liczbę radnych. W Wieliszewie bez problemu znalazłam telefony komórkowe do wszystkich radnych, telefon podało także 5 radnych z Jabłonny (przy pozostałych widnieje telefon do Biura Rady). Widocznie mieszkańcy tych gmin mieli takie oczekiwania.

Przyjmijmy, że udało nam się jednak znaleźć radnego i chcielibyśmy sprawdzić jego aktywność na posiedzeniach Rady Gminy. W tym celu odważnie przedzieramy się przez szczegółowe protokoły z sesji. Niestety, już wkrótce trafiamy na małą przeszkodę – otóż kończą się one w dniu 22 kwietnia 2013 r. Dalej – pustka. I znów porównałam: wieliszewskie protokoły kończą się 5 grudnia 2013, w Jabłonnie zaś ostatnie są z maja 2013 r., przy czym tam nazywa się je sprawozdaniem. W Nieporęcie sprawozdanie to po prostu suchy wykaz podjętych uchwał, bez przebiegu głosowania, ale za to uzupełniany na bieżąco.

Nie poddajemy się. Radni pracują przecież w Komisjach, które są organem opiniodawczym dla Rady. Wstęp na posiedzenia komisji, podobnie jak na sesje Rady Gminy, jest – a przynajmniej powinien być – otwarty, możemy zatem posłuchać, o czym obradują nieporęccy radni na przykład w Komisji Gospodarczej. Niestety, nigdzie nie znajdziemy informacji kiedy i gdzie dana komisja się spotyka. W Wieliszewie znajdziemy zaproszenia do udziału w posiedzeniach komisji, plany pracy, sprawozdania z każdych obrad. W Jabłonnie – harmonogram i roczne sprawozdania z prac.

I już ostatni, drobny szczegół, dotyczący kontaktów z nieporęckimi samorządowcami. Zarówno Wieliszew, jak i Jabłonna na swoich stronach internetowych zachęcają do kontaktu z wójtem i korzystania w tym celu z zamieszczonego tam formularza. Obie gminy mają widoczną zakładkę z nazwą „Rada Gminy”, gdzie znajdziemy informacje, związane z działalnością radnych. A ja zaczynam się cieszyć, że na stronie nieporęckiego urzędu jest chociaż jeden numer telefonu…

Wieczorem siedzę i czytam o gminie Kęty, która upubliczniła rejestr wszystkich umów, zawartych przez gminę w 2013 r. Super sprawa – przejrzystość działań, pełna jawność wydatkowania funduszy publicznych, może by tak napisać do nieporęckich włodarzy, żeby podchwycili pomysł? Sama zaczynam się śmiać z tak wariackiego pomysłu.