Na pierwsza zbiórkę po naborze do drużyny harcerskiej przychodzi młody człowiek. Najczęściej w wieku 10 lat. Ma swoje szczególne zainteresowania, pragnienie przygody, zdobywania doświadczenia i jest pełen chęci do działania. Jest ciekawy otaczającego go świata.

Na tę ciekawość, zainteresowania i przygodę skoncentrowany jest program drużyny oparty o system stopni i sprawności. Na każdą ze sprawności składa się kilka wymagań, które każdy harcerz musi wypełnić, by taka sprawność zdobyć. Są sprawności m.in. kucharskie, przyrodnicze, krajoznawcze, sportowe, obywatelskie. W zdobywaniu sprawności chodzi o samokształcenie – rozwijanie i pogłębianie zainteresowań oraz przyswajanie życiowych umiejętności. Próby na stopnie stwarzają możliwość podjęcia wyzwania i sprawdzenia samego siebie. Wymagają, żeby wykazać się właściwą postawą i umiejętnościami w określonych sytuacjach.

Cała praca w drużynie harcerskiej opiera się na systemie małych grup (systemie zastępowym). Na taką grupę, zastęp, składa się kilkoro kolegów (z czasem może przyjaciół), którzy każde powierzone podczas zbiórki, biwaku, rajdu, obozu zadanie wykonuje wspólnie. Ponieważ każdy jest inny- co innego lubi, co innego go drażni- nie zawsze jest łatwo wypracować wspólną wizję działania, przekonać zastęp do swoich racji. W myśl zasady „jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”, w zastępie harcerze uczą się współdziałania, odpowiedzialności , solidarności a także wzajemnego zaufania.

W drużynie zazwyczaj działają co najmniej dwa zastępy. Wtedy miedzy nimi pojawia się współzawodnictwo, nie rywalizacja. Najważniejsze nie jest to, żeby mój zastęp był najlepszy, ale to w jaki sposób osiągnął cel. We współzawodnictwie, w przeciwieństwie do rywalizacji, jest czas i miejsce na pomoc współzawodnikowi. Krótko mówiąc gramy fair play.

Całe harcerskie działanie opiera się o ideały Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego, a wiec o szacunek do drugiego człowieka, odpowiedzialność za siebie i innych oraz właśnie samodoskonalenie.

Katarzyna Świętochowska