Ostatnim etapem procesu wychowawczego ZHP jest wędrownik. To człowiek znajdujący się w przedziale wiekowym 16 – 25 lat.

Jak nietrudno się domyślić, wiek ten obejmuje czas trwania nauki w szkole średniej oraz wyższej. To już najczęściej świadomy wchodzący w dorosłość człowiek. W tym czasie wędrownik znajduje się na etapie świadomej deklaracji podjęcia służby na konkretnym polu społecznym.

Znaki służby zdobywane zespołowo

Instrumentami metodycznymi, które pomagają podjęcie takiej deklaracji są znaki służby. Istota zdobywania tych znaków charakteryzuje się tym, że powinno się je zdobywać zespołowo. Co ma służyć uczeniu współpracy. Znaki służby są różne i stwarzają wiele możliwości. Spośród nich wyróżniamy: znak służby: kulturze, gospodarce, dziecku, pamięci, nauce, społeczności lokalnej, przyrodzie, zdrowiu, przyjaźni i turystyce. Wędrownicy realizują swoje zadania pracując w drużynie wędrowniczej opartej na zasadach demokracji. Program układa cała drużyna wspólnie z drużynowym, który pełni funkcję reprezentacyjną oraz koordynatora działań. Wędrownicy w dużej mierze są samodzielni w podejmowaniu decyzji, lecz najczęściej działają zespołowo. W tej grupie wiekowej charakterystyczną formą aktywności jest właśnie służba realizowana wewnątrz organizacji i poza nią. Zadania wykonywane indywidualnie lub zespołowo mają charakter wyczynu. W działaniu drużyny wędrowniczej ważną rolę spełniają specjalności i specjalizacje.

Samodoskonalenie

Wędrownicy kładą nacisk na samodoskonalenie poprzez zdobywanie uprawnień państwowych, odznak i sprawności mistrzowskich. Podstawowymi filarami pracy metodycznej tej grupy wiekowej są: Praca nad sobą objawiająca się takimi aspektami jak: siła ciała, siła ducha i siła rozumu. Poza tym: Poszukiwanie swego miejsca w społeczeństwie i wspomniana już wcześniej służba.

Stopnie, które dedykowane są wędrdrownikom to:

Harcerz Orli (u chłopców)/ Harcerka Orla (u dziewcząt) oznaczony jedną gwiazdką na pagonie.

Harcerz Rzeczypospolitej (u chłopców) / Harcerka Rzeczypospolitej (u dziewcząt) oznaczone dwiema gwiazdkami na pagonie.

Osiąganie mistrzostwa

W drużynach wędrowniczych funkcjonują charakterystyczne formy pracy, które stwarzają możliwość osiągania mistrzostwa w wybranych dziedzinach, odnalezienia swojego miejsca w społeczeństwie i ugruntowania własnych przekonań, poglądów i systemu wartości. Są to głównie wszelkie formy dyskusyjne (kuźnice, sesje popularnonaukowe, sejmiki, sądy, wszechnice itp.), formy doskonalące (warsztaty, kursy), gry strategiczne i negocjacyjne.

Obóz

Obóz powinien być samodzielny, organizowany własnymi siłami. Cała drużyna bierze aktywny udział w jego przygotowaniu, dzieląc się zadaniami i pełniąc na obozie różne funkcje. Program obozu powinien być ambitny (wyczynowy), niepowielający schematów, stwarzający szansę sprawdzenia własnych możliwości.

Istotą działania drużyny wędrowniczej jest tworzenie i zacieśnianie więzi emocjonalnych wspólnoty wędrowniczej. A także szeroko pojęty rozwój na wszelkich polach aktywności. Służą temu wymienione wcześniej instrumenty metodyczne i formy pracy drużyny.

hm. Tomasz Dudewicz

Opracowano na podstawie: Harcerskiego Systemu Wychowawczego oraz Zarysu Metodyki wędrowniczej.